عکس های زیبا

عکس های زیبا

سفردرهوای تو

ای حسن یوسف دکمه ی  پیراهن تو                  گل می شکوفد دم به دم از دامن تو

جزدرهوای تومراسیروسفرنیست                       گلگشت من دیدارسرووسوسن تو

آغازفروردین چشمت مشهدمن                         شیرازمن اردیـــــبــــــهشـــــت دامــــن تو

هراصفهان ابرویت نصف جهانم                          خرمای خوزستان من خندیدن تو

من جزبرای تونمی خواهم خودم را                    ای از همه من های من بهترمن تو

هرچیزوهرکس روبه سویی درنمازند                  ای چشم های من نماز دیدن تو

حیران وسرگردان چشمت تاابدباد                  منظومه دل برمدارروشن تو

                                      زنده یادقیصرامین پور      

سوالات فارسی پایه هشتم

سوالاتفارسی پایه هشتم

شیوه نامه ارزشیابی

شیوه نامه ی ارزش یابی فارسی

جدول ساعات و مواد درسی زبان و ادبیات فارسی دورة اوّل متوسطه
ساعات
مواد درسی
نوع آزمون و ارزش یابی

4


2


1) خواندن فارسی و درک متن
شفاهی – کتبی

2) املای فارسی
کتبی

2
3) آموزش مهارت های نوشتاری

(نگارش و انشا)
کتبی




ارزش یابی آزمون های مستمر و پایانی درس های فارسی و درک متن (مهارت خواندن و کاربست ریزمهارت های خوانداری)، املا (مهارت درست نویسی و توانایی تشخیص شکل های صحیح نوشتاری) و درس آموزش مهارت‌های نوشتاری(نگارش و انشا) ، به شرح زیر است:

1 – خواندن فارسی و درک متن: شفاهی – کتبی (20 نمره)

ارزش یابی تکوینی: 20 نمره: شفاهی

آزمون تکوینی (مستمر) می تواند شامل موارد زیر باشد: روخوانی متن با رعایت آهنگ و لحن مناسب آن، درک مطلب، خود ارزیابی، دانش های زبانی و ادبی، کارگروهی و مشارکت در گفت وگو، حفظ شعر، مطالعه و کتاب خوانی و پژوهش، توانایی در سخنوری و فن بیان، پاسخ به فعالیت ها و تمرین ها، شعرخوانی و روان خوانی.

یادآوری: نمره ی هر یک از ریز مواد بالا، به تشخیص معلّم و متناسب با فرآیند آموزش و شرایط کلاس و درس تعیین می شود.

ارزش یابی پایانی: 20 نمره : کتبی

نمره گذاری درس ادبیات فارسی پایةهفتم و هشتم دورة اول متوسطه
موضوع
پایانی نوبت اول
پایانی نوبت دوم
شهریور

نیمه اول کتاب
نیمه دوم کتاب

بیان معنی شعر و نثر
6
2
4
6

شناخت و معنی واژه
2
5/0
5/1
2

درک متن
4
1
3
4

دانش های زبانی و ادبی
3
5/0
5/2
3

خودارزیابی
3
1
2
3

حفظ شعر
2
-
2
2

جمع
20
20
20




نمره ی نهایی: میانگین ارزش یابی تکوینی و پایانی است. (20=2: 40=20+20)

یادآوری: در هر نوبت به دلخواهِ دانش آموز، فقط یک شعر حفظی خواسته شود.

2 – املای فارسی: کتبی (20 نمره)

- ارزش یابی تکوینی، 20 نمره: 20 نمره املای تقریری تقسیم بر دو + 10 نمره فعالیت های املایی بخش نوشتن و پرسش های معلم ساخته

- ارزش یابی پایانی، 20 نمره: 20 نمره املای تقریری .

* نمره ی نهایی: میانگین ارزش یابی تکوینی و پایانی (20=2: 40=20+20)

یادآوری: املای تکوینی همیشه از درس خوانده شده، نیست. می‌توان از درس‌های پیشین و حتی دیگر کتاب‌های درسی همان پایه نیز املا گفت.
· تذکر: همچنان که در سال های گذشته، یادآور شده‌ایم؛ تشدید ( ّ ) به عنوان یکی از نشانه‌های گفتاری زبان فارسی، آموزش داده می‌شود؛ امّا در ارزش‌یابی درس املا، نمره‌ای به آن تعلّق نمی‌گیرد.

3- آموزش مهارت های نوشتاری(نگارش و انشا): کتبی (20 نمره)

ارزشیابی این درس در دو بخش صورت می گیرد:

الف) ارزشیابی فرایندی( مستمر) ب) ارزشیابی پایانی

الف) ارزشیابی فرایندی(مستمر)،(20 نمره)

ارزشیابی فرایندی، ارزشیابی عمکردی است که همزمان با پیشرفت فرایند «یاد دهی- یادگیری» و دقیقاً مبتنی بر آموزه های کتاب درسی صورت می گیرد ؛ یعنی معلّم پس از آموزش درس و به محض ورود به فعّالیّت های نگارشی ارزشیابی را آغاز می کند.

ارزشیابی فرایندی در دو بخش و مبتنی بر موارد زیر است:

-بازشناسی( تشخیصی)،(تمرین شماره 1 هر درس)، این تمرین ها در پی سنجش و تقویت توانایی بازشناسی دانش آموزان است .

- آفرینش ( تولیدی) ( تمرین شماره 2 هر درس) ، اهداف آموزشی این تمرین ها، تقویت توانایی مهارت نوشتن بر اساس آموزه های هر درس است.

- داوری ( تحلیلی)( تمرین شماره 3 هر درس)، هدف این تمرین ها پرورش توانایی مهارت نقد و تحلیل نوشته ها، بر اساس سنجه های کتاب است.

1) مهارت نوشتن (18 نمره)

- تصویر نویسی(انشای آزاد) ، تصویر نویسی با هدف بالا بردن دقّت در نگاه و درک عناصر بصری و در نهایت، تقویت مهارت نوشتن، طراحی شده است.

- بازنویسی حکایت. در باز نویسیِ حکایت، تاکید بر باز نویسی به زبان ساده و ساده نویسی است. - گسترش مثل. در این بخش، بازآفرینی، گسترش دادن و افزودن شاخ و برگ به اصل مَثل مورد تاکید است.

درست نویسی. درست نویسی ها با هدف آموزش هنجار های نوشتن و آشنایی با کاربرد درست واژگان نوشتار معیار در ساختار کتاب، گنجانده شده اند.

* یاد آوری : هیچ یک از این عناصر و فّعالیّت ها به تنهایی موضوعِ آموزش و ارزشیابی نیستند؛ بلکه همه در خدمت تقویت توانایی نوشتن هستند. بنابراین پیشرفت دانش آموزان در مهارت نوشتن، هدف اصلی است.







در این بخش، به دلیل پیوستگی مهارت های زبانی، مهارت خواندنِ متن تولیدی از سوی دانشآموزان ارزش یابی خواهد شد؛ یعنی لازم است هر دانش آموز، توانایی خوانش صحیحِ نوشته خود را با رعایت مهارت های خوانداری ( تکیه، لحن، کنش های آوایی و ...) داشته باشد.

2) مهارت خواندن (2 نمره)



ب) ارزشیابی پایانی( 20 نمره)

بر پایة رویکرد اصلی این برنامه که « آموزش مهارت های نوشتاری» است. همة عناصر سازه ای و محتوایی کتاب به دنبال پرورش «مهارت نوشتن» هستند؛ بنابراین تمام آموزه های درس، فعّالیّت های نگارشی، تصویر نویسی یا انشای آزاد، بازنویسی حکایت و گسترش مثل ، نهایتا باید به تولید یک متن مناسب بینجامد که کم و بیش همة نتایج آزمون فرایندی را در بر گیرد؛ این نتایج در هر نوبت و در قالب آزمون پایانی ارزشیابی می شود.

در ارزشیابی پایانی چند موضوع تعیین می شود تا دانش آموز یک موضوع را برگزیند و در بارة آن، متنی بنویسد. نوشتة دانش آموز، بر پایة سنجه های زیر، ارزشیابی می شود.
شیوه نامة ارزشیابی پایانی‹‹ آموزش مهارت های نوشتاری» پایة هفتم و هشتم

نمره
سنجه های ارزشیابی
موضوع

2

2
1. ساختار بیرونی( داشتن مقدّمه، تنه ، نتیجه)

2. ساختار زبانی ( زبان نوشته ساده، جمله ها کوتاه)
الف) ساختار

2



3



3



3

2
1. خوش آغازی (جذّابیّت و گیرایی- نشان دادن نمایی کلّی از محتوای نوشته)



* شیوة بیان نوشته( بیان ساده و صمیمی- بیان 2. پرورش موضوع احساس متناسب با موضوع)

* سیر منطقی نوشته( پرداختن به جنبه های

مختلف موضوع- انسجام نوشته)

* فکر و نگاه نو(نگاه به موضوع، از زاویه ای متفاوت)

3. خوش فرجامی ( جمع بندی مطالب- تاثیر گذاری و تفکّر برانگیز بودن)




ب) محتوا

1

1

1
1. نشانه های نگارشی(نشانه گذاری به تناسب آموخته ها و نیاز های متن)

2. املای واژگان( نداشتن غلط املایی)

3. پاکیزه نویسی( حاشیه گذاری و حُسنِ سلیقه)
پ) هنجار های نگارشی




نمره نهایی: میانگین ارزشیابی فرایندی( مستمر) و ارزشیابی پایانی است. (20=2÷40=20+20) .

در صورت برخورداری نوشته از فضای خلاقانه و نگاه نو، می توان از برخی کاستی های ظاهری و کم اهمیت مانند خط خوردگی ها، چشم پوشی کرد.

تذکّر: درس فارسی شامل سه عنوان مستقل است که هر یک نمره ی جداگانه ای دارند. تفکیک عناوین و ساعات، نباید بهانه‌ای شود برای توزیع مواد درسی میان چند دبیر، با توجّه به رویکرد تلفیقی و درهم تنیدگی مهارت های زبانی، ضرورت دارد، چهارساعت فارسی در یک کلاس، به یک دبیر واگذار گردد. گروه زبان و ادب فارسی

دفترتالیف کتاب های درسی

سجع وانواع آن

سجع: آوردن کلماتی در پایان جمله های نثر که در وزن یا حرف یا هر دو ( وزن و حرف آخر ) با هم یکسان باشد .



نکته 1 : سجع در کلامی دیده می شود که حداقل دو جمله باشد یا دو قسمت باشد .



نکته 2 : سجع باعث آهنگین شدن نثر می شود به گونه ای که دو یا چند جمله را هماهنگ سازد .



نکته 3 : سجع در نثر حکم فافیه در شعر را دارد .



نکته 4 : اگر در پایان جمله ها کلمات تکراری وجود داشته باشد ، سجع پیش از آن می آید .



مثال : الهی اگر بهشت چون چشم و چراغاست بــی دیــدار تــو درد و داغاســت



نکته 5 : گاهی در جملات مسجّع ممکن است افعال به قرینه ی لفظی یا معنوی حذف شوند .



مثال 1 : منت خدای را عـزووجل که طاعتـش موجب قـربت است و به شکر اندرش مزید نعمت . ( فعل « است » به قرینه ی لفظی حذف شده است . )



مثال 2 : خـلاف راه صواب است و نقض رای اولـوالالباب « است » (حذف لفظی ) که ذوالفقـار علی در نیـام( باشد ) و زبان سعدی در کام « باشد » ( حذف معنوی ) .



توضیح : فعل « باشد » در دو جمله ی پایانی به قرینه ی معنوی حذف شده است .



توجه : به نثر مسجّع ، نثر آهنگین نیز می گویند .



« انواع سجع »



الف) سجع متوازن : آن است که کلمات سجع فقط در وزن اشتراک داشته دارند .



مثال : ملک بی دین باطل است و دین بی ملک ضایع .



توضیح : هر دو کلمه دارای دو هجای بلند می باشند لذا هم وزن اند .



مثال : طالب علم عزیز است و طالب مال ذلیل .



توضیح : دو کلمه ی « عزیز » و « ذلیل » دارای دو هجا ، یکی کوتاه و یکی کشیده هستند . لذا در وزن یکسانند .



ب ) سجع مطرف : آن است که کلمات سجع فقط در حرف یا حروف پایانی با هم اشتراک دارند .



مثال : محبت را غایت نیست از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست .



توضیح : کلمه ی « غایت » دارای دو هجا و کلمه ی « نهایت » دارای سه هجا می باشد پس دو کلمه هم وزن نیستند بلکه فقط در حرف آخر مشترک اند .



ج ) سجع متوازی : به سجعی گفته می شود که کلمات سجع هم در حرف پایانی و هم در وزن یکسان می باشند .



مثال : باران رحمت بی حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بی دریغش همه جا کشیده .



کلمات مورد نظر دارای سه هجا و حرف پایانی یکسان می باشند



توجه : از آن جائیکه سجع متوازی ، زیباتر و خوش آهنگ تر است و در متون فارسی کاربرد بیشتری دارد . لذا شناخت این نوع سجع برای دانش آموزان عزیز با اهمّیّت تر می باشد .



نمونه هایی از آثار مسجع : اوّلین بار سجع در مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری ( قرن پنجم ) به کار گرفته شد و بعدها سعدی در « گلستان » ، جامی در « بهارستان » ، نصرالله منشی در « کلیله و دمنه » آن را به حد کمال خود رساندند . و در ادامه کسانی چون قائم مقام فراهانی در « منشآت » و قاآنی در کتاب « پریشان » از آنها پیروی کردند .

جناس و انواع آن

جناس

جناس یک‌سانی و هم‌سانی دو یا چند واژه در واج‌های سازنده را گویند، اگر معنی متفاوتی داشته باشند. در دو کلمه هم‌جنس گاه جز معنی هیچ گونه تفاوتی ندارند و گاه علاوه بر معنی، در یک مصوت یا صامت با هم متفاوت‌اند. به دو کلمه هم جنس یا هم‌معنی که در یک مصراع یا بیت به کار می‌رود، ارکان جناس گویند.

ارزش جناس به موسیقی و آهنگی است که در سخن می‌آفریند و زیبایی جناس در گرو پیوندی است که با معنی سخن دارد. جناس در شعر و نیز در نثر به کار می‌رود. جناس تام یک‌سانی دو واژه در تعداد و ترتیب واج‌هاست؛ جناس تام بر موسیقی درونی مصراع یا جمله می‌افزاید؛

مانند:

بردوخته‌ام دیده چو باز از همه عالم تا دیده من بر رخ زیبای تو باز است

در این مثال واژه « باز» دو بار به کار رفته است؛ باز اول به معنی پرنده شکاری و باز دوم به معنی گشاده است.

****

انواع جناس

جناس ناقص حرکتی: یک‌سانی دو یا چند واژه در صامت‌ها و اختلاف آن‌ها در مصوت‌های کوتاه است. تکرار صامت‌ها، موسیقی درونی مصراع را پدید می‌آورد؛ مانند:

شکر کند چرخ فلک، از مَلِک و مُلک و مَلِک کز کرم و بخشش او، روشن و بخشنده شدم

در بیت بالا، سه واژه « مَلِک، مُلک، مَلَک» به کار رفته‌اند، صامت‌های هر سه واژه یک‌سان اما مصوت‌های کوتاه آنان و همچنان معنی شان با هم متفاوت است.

**** جناس ناقص اختلافی: اختلاف دو کلمه در حرف اول، وسط یا آخر است. جناس میان دو واژه آن‌گاه جناس ناقص خوانده می‌شوند که اختلاف آن‌ها بیش از یک حرف نباشد.

برای نمونه: بدان گه که خیزد خروش خروس ز درگاه برخاست آوای کوس


**** جناس ناقص افزایشی: اختلاف دو واژه است در معنی و تعداد حروف، این نوع جناس در کتب سنتی جناس زاید یا مذیّل نامیده می‌شده است. در جناس ناقص افزایشی، افزایش ممکن است در حرف اول، وسط و آخر رخ دهد.

مانند: سرو چمان من چرا میل چمن نمی‌کند همدم گل نمی‌شود، یاد سمن نمی‌کند



**** جناس تام : آن است که دو کلمه در بیتی بیاید در خط و تلفظ یکسان باشند، اما دو معنی متفاوت داشته باشند. مانند : شیر (به معنی شیر خوردنی، شیر حیوان، شیر آب). «بهرام گه گور می‌گرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت».

گور اول به معنی گورخر و گور دوم به معنی قبر است.

****

جناس زاید: جناسی است که یکی از کلمات متجانس نسبت به دیگری، حرفی در آغاز یا وسط یا آخر اضافه دارد. پس بر سه نوع است: "مختلفالاول(مطرف)، مختلفالوسط، مختلفالاخر(مذیَّل)"

شرف مرد به جود است و کرامت به سجود هر که این هر دو ندارد عدمش به ز وجود

****

جناس مرکب: جناس مرکب یا مرفوّ(رفو شده) از اقسام جناس تام است و بر دو نوع است:

مفروق و مقرون:

1. مفروق: دو کلمه متجانس، همهجا(هموزن) هستند اما اختلاف در تکیه دارند. '

گرچه خود این پایهی بیهمسریست پای مرا هم سر بالاتریست نظامی



2. مقرون: هر دو کلمه متجانس مرکب باشند در این صورت بدان جناس مقرون گویند.

قوم گفتندش که ای خر! گوش دار خویش را اندازهی خرگوش دار مولوی

****

جناس مضارع: وقتی اختلاف صامتهای آغازین دو رکن جناس کم باشد و به اصطلاح قریبالمخرج باشند، جناس مضارع است مثل گام و کام و یا مثل حالی و خالی در بیت زیر:

علمی که ز ذوق شرع "خالی" است "حالی" سبب سیاه حالی است سنایی

****

جناس لاحق: اگر تمام دو کلمه متجانس یکی باشد، جز یک حرف در اول و یا وسط، آنرا جناس لاحق گویند مثل زندان و خندان

امروز خندان آمدی مفتاح زندان آمدی بر مستمندان آمدی چون بخشش و فضل خدا مولوی

****

جناس خط: وقتی ارکان جناس در حروف یکی و در تلفظ و نقطهگذاری متفاوت باشند مثل بیمار و تیمار:

درشت است پاسخ ولیکن درست درستی درشتی نماید نخست ابو شکور بلخی

****

جناس لفظ: این نوع جناس در مقابل جناس خط است یعنی کلمات متجانس در تلفظ یکی و در نگارش متفاوت باشد مثل خوار و خار:

که کمتر کس ار جنگ را خاستی درآورد گه لشکری خواستی اسدی طوسی

****

جناس مکرر(مزدوج): دو کلمه متجانس را در آخر سجعهای نثر یا در آخر ابیات کنار هم بیاورند:

هست شکّربار یاقوت تو ای عیار یار نیست کس را نزد آن یاقوت شکّربار، بار معزی

****

جناس اشتقاق(اقتضاب): در این نوع جناس کلمات متجانس در مصوت بلند با یکدیگر فرق دارند که این نوع جناس موسیقاییترین نوع جناس است. مثل یاری و یارا

مرا ز انصاف یاران نیست یاری تظلم کردنم زآن نیست یارا خاقانی

****

منبع:سید حسن میرنظامی ضیابری